Windmolens of zonnepanelen?

Zowel windmolens als zonnepanelen zijn krachtige bronnen voor de opwek van schone energie. Beiden pieken op een ander moment.

Duurzame energiebronnen

Er zijn verschillende manieren om duurzame energie op te wekken. De belangrijkste bronnen van groene stroom zijn wind, zon, water en biomassa. Van alle duurzame energie die in 2015 is opgewekt in Nederland, is ruim de helft opgewekt met wind. Het aandeel zonne-energie was bijna 10%. Dat er zoveel meer duurzame energie van wind afkomstig is, heeft onder andere te maken met het vermogen van een windturbine. Zo levert een moderne windturbine aan de Nederlandse kust jaarlijks ongeveer net zoveel stroom op als 36.000 zonnepanelen.

Winter of zomer

Zonnepanelen zetten het licht van de zon om in elektriciteit. In de zomer zijn de dagen langer, schijnt de zon intenser en is het vaker onbewolkt dan in de winter. Dat maakt dat het rendement van zonnepanelen in de zomer het hoogst is. Dat wil overigens niet zeggen dat zonnepanelen in de winter geen energie opbrengen, maar wel beduidend minder: in de maanden november tot en met februari wekken zonnepanelen samen zo’n 12% van hun totale jaarproductie op.

Deze vier wintermaanden zijn juist de piekmaanden voor de wind. Want ook al waait het heel het jaar door in Nederland, de wind laat zich van zijn krachtigste kant zien in de winter. In de maanden november tot en met februari wekken windmolens gemiddeld bijna de helft van hun totale jaarproductie op.

 

 

In deze grafiek zie je data die we kregen van een van de Winddelers over 2014. Het toont de opbrengst van een Winddeel Grote Geert (blauw) en van een gelijke hoeveelheid stroom afkomstig van zijn zonnepanelen (geel). Hierin wordt direct duidelijk hoe complementair zon en wind zijn.

Hoog of breed

Iets anders om bij stil te staan in de vergelijking tussen zonnepanelen en windmolens, is de ruimte die ze innemen. Windmolens hebben een bepaalde onderlinge afstand nodig (afhankelijk van de grootte van de molen) en ze moeten daarnaast op minimaal 400 meter afstand staan van woningen. Wel kunnen koeien gewoon grazen onder windmolens, kunnen windmolens naast of op dijken worden gebouwd en natuurlijk zelfs op zee. Tegenstanders van windmolens geven vaak als argument dat windturbines horizonvervuilend zijn. Vooropgesteld dat wij dat niet vinden (windmolens kunnen prachtig zijn, kijk bijvoorbeeld eens hier of hier), is het wel zo efficiënt om de hoogte in te gaan.

Net als voor windmolens geldt dat voor zonnepanelen plek gemaakt moet worden. Een logische keus zijn daken, maar niet elk dak leent zich hiervoor. Daarom worden nu steeds meer zonneparken aangelegd. Deze parken kunnen goed bijdragen aan de opwek van duurzame energie, maar daar geldt dus wel voor dat er (landbouw)grond beschikbaar moet zijn op een locatie waar veel zon ‘gevangen’ kan worden. Ter indicatie: wanneer je 36.000 zonnepanelen neer wilt leggen, heb je ruim 14 voetbalvelden aan grond nodig.

Kosten of baten

Een belangrijke overweging tot slot is de kostprijs van het opwekken van zonne- en windenergie. Per geproduceerde kWh is windenergie grofweg de helft goedkoper dan energie opgewekt met zonnepanelen (bron: RvO). Eigenaren van windturbines en zonneparken ontvangen echter subsidie en eigenaren van zonnepanelen die hun eigen stroom opwekken met de panelen hoeven geen energiebelasting te betalen. Hierdoor wordt voor eigenaren van windturbines en zonneparken de kostprijs ongeveer gelijk en voor eigenaren van zonnepanelen op eigen dak wordt de kostprijs zelfs lager per geproduceerde kWh ten opzichte van windenergie. De kostprijs is een vrij complex onderwerp waarop we in een volgende blog verder zullen ingaan.

Een mooie combinatie

Al met al vormen zon en wind een prachtige aanvulling op elkaar. Dat zien we trouwens ook onder Winddelers: veel van hen combineren Winddelen met zonnepanelen, om zo het grootste gedeelte van hun energieverbruik zelf op te wekken. Een dak is namelijk lang niet altijd zo groot dat er genoeg zonnepanelen op kunnen voor je hele energieverbruik. En mocht je überhaupt niet beschikken over een eigen dak, dan zijn Winddelen natuurlijk helemaal een uitkomst.

Als je op grotere schaal naar windmolens versus zonnepanelen kijkt, is het niet een keuze voor of/of, maar eerder een keuze voor en/en. Een interessante ontwikkeling is dan ook dat er nu combinaties van beiden worden gebouwd: windmolenparken waar ook zonnepanelen geplaatst worden. Doordat de wind en de zon beide op andere momenten energie opwekken, kan er efficiënt gebruik gemaakt worden van dezelfde netaansluiting. Er is in elk geval meer dan voldoende noodzaak voor beiden. Zeker als we de Europese doelstellingen voor 2020 willen halen.

Meer lezen?

Wil je meer weten over hoeveel stroom een windmolen precies opwekt? Lees dan onze blogpost ‘Hoeveel energie levert een windmolen op?’.